De bovenste urinewegen bestaan uit de nieren en de urineleiders. De nieren (twee) zijn aangelegd als een paar en fungeren als uitscheidingsorganen die overtollige stoffen uit het bloed filteren. Deze worden vervolgens via de urine uitgescheiden. De nieren zijn onder andere betrokken bij het handhaven van de pH-waarde (zuurtegraad) van het lichaam binnen bepaalde grenzen en het reguleren van de zout- en waterbalans. De nieren produceren ook hormonen die bijvoorbeeld betrokken zijn bij de bloedvorming en de bloeddrukregulatie. Urine wordt geproduceerd via een complex filtersysteem, uitgescheiden in het nierbekken en via de urineleider naar de blaas afgevoerd. Omdat urine continu wordt geproduceerd, moet deze ook constant naar de blaas, het opslagorgaan voor urine, worden getransporteerd. Deze taak wordt uitgevoerd door een urineleider waarvan elke nier er normaliter 1 heeft. Elk van de twee urineleiders is een gespierde buis die urine van de nier naar de blaas, het opslagorgaan, transporteert door middel van gecoördineerde spierbewegingen.
De afdeling Urologie van het St. Antonius Ziekenhuis behandelt een breed scala aan aandoeningen van de bovenste urinewegen, waaronder:
Diagnostiek en behandeling kan op verschillende manieren plaatsvinden afhankelijk van de individuele situatie. Modernste en weefselsparende technieken behoren tot de mogelijke behandelopties waaronder operatieve (partiële) verwijdering van de nier (nefrectomie) met behulp van minimaal invasieve chirurgie laparoscopisch of robot geassisteerd (da Vinci). Optioneel kan perioperatief fluorescentie gestuurde diagnostiek ("Firefly"©) plaatsvinden.
Bij verdenking op één van deze aandoeningen behoren volgende operaties tot de mogelijkheden: een ureterorenoskopie (URS) of een robot geassisteerde verwijdering van de nier en urineleider (nefro-ureterectomie)
Tot mogelijke behandelopties horen afhenkelijk van lokalisatie en grootte van de stehen/stenen: niersteenvergruizing door middel van energetisch opgewekte schokgolven (ESWL), of verwijdering van een steen in de urineleider middels een kijkbuis die via de blaas wordt ingebracht (ureterorenoskopie (URS)). Nierstenen kunnen bij een diameter boven de 1,5 cm worden verwijderd door het direkt aanprikken van de nier via de huid met een werkkanaal van ca 6 mm. Via dit werkkanaal worden de stenen verbrijzeld met de holmiumlaser en vervolgens verwijderd (Percutane Nephrolitholapaxie (PNL)). Voor grotere nierstenen is een robotgeassisteerde operatieve verwijdering een andere mogelijkheid.
Bij een obstructie op de overgang tussen het nierbekken en de ureter of een ureterstrictuur is een operatie noodzakelijk. Het resultaat van de behandeling is grotendeels afhankelijk van de operatieve nauwkeurigheid. Om die reden wordt bij deze aandoening in het algemeen de robot geassisteerde chirurgische techniek toegepast.
